Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,

chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.

Z wyrazami szacunku

Daniel

Mam takie zdanie: W bramach i ścianach przesuwanych powinny znajdować się drzwi… .
Czy można jednoznacznie określić z punktu widzenia językoznawcy, czy chodzi o bramy przesuwane i ściany przesuwane, czy jednak może o bramy, i ściany przesuwane?

Znalazłem w poradni wyjaśnienia mówiące że przydawka określająca oba rzeczowniki powinna być w liczbie mnogiej, ale w tym przypadku oba rzeczowniki są w liczbie mnogiej.

dziękuję
pozdrawiam

Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…

Dzień dobry!

Jak w liście do uosobionego Lata użyć konstrukcji: „Dziękuję Ci Lato, że…”. Temat zadania i podana konstrukcja jest w jednym z podręczników dla III klasy SP. Dla córki Lato to Pani Lato, więc napisała: „Dziękuję Ci Lato, że byłaś…”. Ostatecznie wybrałyśmy formę: „Dziękuję Ci Lato, żeś było itd…”. Czy możliwa jest konstrukcja: „Dziękuję Ci Lato, że byłoś…”?

Pozdrawiam i mam nadzieję na rychłą odpowiedź.

Agnieszka

Szanowni Eksperci,
uprzejmie proszę o wyjaśnienia genezy ironicznego powiedzenia być odważny jak żydowski gajowy, spotykanego jeszcze dziś wśród starszego pokolenia Polaków. Jeśli dobrze rozumiem, porzekadło to odwołuje się do stereotypowej tchórzliwości Żydów, ale dlaczego pojawia się w nim akurat gajowy?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski

Witam,
bardzo interesuje mnie pochodzenie słowa przełożony w rozumieniu 'ktoś, kto jest nad nami, kto jest naszym przełożonym'. Dlaczego akurat przełożony? Próbowałem znaleźć w tym jakiś sens, ale jedyne, co przyszło mi do głowy, to przekształcenie z formy przedłożony, gdzie łożony znaczy 'usytuowany przed nami'. Proszę o pomoc.

Szanowni Państwo!
Czy istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy przymiotnikami pszenny i pszeniczny? Np. dlaczego mówimy mąka pszenna czy chleb pszenny, ale już piwo pszeniczne? Czasem mówi się także o pszenicznym łanie – czy słusznie myślę, że tu słowo pszeniczny pełni niejako funkcję dopełniacza, tzn. 'łan czegoś', a nie 'łan zrobiony z czegoś'? Skąd więc pszeniczne piwo?
Pozdrawiam,
Ola Sweeney

W firmie, gdzie pracuję, budowane są piece szklarskie. Każdy piec dzielony jest na części, a raczej strefy, gdzie następują etapy przemiany zasypanych komponentów w gotową masę szklaną. Strefę pieca, w której następuje topienie zasypanego zestawu szklarskiego, nazywamy częścią topliwną. Moje pytanie brzmi: czy jest to prawidłowa forma? Proszę o wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Zbigniew Barzyk

Czy spotykany w słownikach pojęć zapis, w którym hasło i pierwsza część jego wyjaśnienia pisane są małą literą, a uzupełnienie definicji to nowe zdanie, jest poprawny? Przykładem jest hasło ze słownika Terminy i pojęcia historyczne (Warszawa 1990): „niewolnik, człowiek pozbawiony wolności i ubezwłasnowolniony. W staroż. Grecji i Rzymie niewolnicy…”. Skoro po ubezwłasnowolniony mamy kropkę, to czy słowo niewolnik nie powinno być pisane wielką literą, z pauzą po nim, a nie z przecinkiem?